Het auteursrecht is - kort gezegd - het uitsluitende recht van de maker van een werk om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk mag worden “openbaar gemaakt” en “verveelvoudigd”. Dit recht is geregeld in de Auteurswet. Ideeën en concepten op zichzelf worden niet beschermd door het auteursrecht. De uitwerking van zo’n idee of concept kan daarentegen wel beschermd zijn door het auteursrecht. Niet op ieder werk rust echter auteursrecht. Om vervolgens voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, moet namelijk worden voldaan aan de “auteursrechtelijke werktoets”. Deze ‘werktoets’ houdt in dat sprake moet zijn van een ‘eigen oorspronkelijk karakter en van een persoonlijk stempel van de maker’. Wat daaronder dient te worden verstaan is in jurisprudentie uitgewerkt.

Het vereiste van een ‘eigen, oorspronkelijk karakter’ betekent onder andere dat het werk niet ontleend mag zijn aan een ander werk. Het criterium dat een werk een ‘persoonlijk stempel van de maker’ moet bevatten houdt in dat het werk het resultaat moet zijn van scheppende menselijke arbeid/creatieve keuzes en dat het aldus een schepping van de menselijke geest moet zijn. Een werk dat zo banaal of triviaal is dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard dan ook valt aan te wijzen, wordt echter niet beschermd. Gelet daarop is het dus maar de vraag of de vastgeplakte banaan deze auteursrechtelijke toets zal doorstaan en dus of er auteursrecht op zou kunnen rusten. Aan de andere kant: het is in u en ons niet opgekomen en in de kunstenaar – en kennelijk de studente ook – wel. Welke creatieve keuzes liggen aan hun idee ten grondslag? Misschien denkt een rechter – die uiteindelijk oordeelt of auteursrecht in een concreet geval bescherming biedt – er wel heel anders over.

Overigens verkrijgt men auteursrecht van rechtswege – het ontstaat dus vanzelf - registratie is derhalve niet vereist. In de praktijk wordt auteursrecht daarom vaak ‘geclaimd’ door rechthebbenden, dat wil zeggen dat zij zich simpelweg op het standpunt stellen dat er auteursrecht rust op hun werk. Als daarover dan discussie ontstaat, zal een rechter in een procedure vast moeten stellen of er wordt voldaan aan de auteursrechtelijke ‘werktoets’ van een ‘eigen oorspronkelijk karakter en een persoonlijk stempel van de maker’. Dat betekent dat pas achteraf – in een procedure via de rechter - kan worden vastgesteld óf, en zo ja in welke omvang er daadwerkelijk auteursrecht op een werk rust.

Het auteursrecht ziet op werken van letterkunde, wetenschap of kunst. Dit zijn bijvoorbeeld boeken, nieuwsbladen, tijdschriften, artikelen, muziek, tekeningen, schilderijen, afbeeldingen of foto’s, films, ontwerpen, toegepaste kunst, aardrijkskundige kaarten en computerprogramma’s. Maar denk ook aan software, broncodes, (technische) tekeningen, handleidingen, technische documentatie, klantspecifieke firmware ten behoeve van chips, (ontwerpen voor) websites, documentatie, dessins, etc. Daarnaast kan auteursrecht rusten op een ontwerp of een concept, de lay-out, de zogenaamde ‘look and feel’, de huisstijl en grafische vormgeving (van bijvoorbeeld websites) alsmede de onderliggende software en daarbij behorende broncode(s).

Wilt u advies over uw (mogelijke) auteursrechten? Of wordt u aangesproken wegens inbreuk op de auteursrechten van een ander? Neem dan gerust contact met ons op.