Is het gebruik van ‘open source software’ altijd onvoorwaardelijk?

Open source software’ is computerprogrammatuur waarvan de ontwikkelaar de achterliggende broncode voor vrij gebruik voor eenieder (online) ter beschikking stelt. Iedereen mag dan deze broncode vrijelijk gebruiken (zoals kopiëren, bewerken en distribueren). Dat neemt echter niet weg dat het auteursrecht op de open source software, ondanks dat de ontwikkelaar de broncode heeft vrijgegeven, bij de ontwikkelaar blijft berusten. In de praktijk stelt de ontwikkelaar vaak voorwaarden aan het gebruik van open source software. Houdt u zich niet aan deze voorwaarden, dan maakt u mogelijk inbreuk op de auteursrechten van de ontwikkelaar. Een recente kwestie bij de rechtbank Amsterdam onderstreept het belang van het inzicht hebben in ‘open source’ licentievoorwaarden.

23 dec. 2020

Het geschil

Jelurida is rechthebbende van Nxt Software. Met Nxt Software kan men eenvoudig cryptotokens – gebaseerd op blockchain technologie – maken. Jelurida heeft de broncode van de Nxt Software volledig openbaar gemaakt op het online platform ‘GitHub’ onder een open source licentie. Derden mogen daardoor de ter beschikking gestelde broncode gebruiken om op basis daarvan zelf software te ontwikkelen. Jelurida stelt in haar open source licentie echter wel bepaalde voorwaarden aan het gebruik. Zo dienen de gebruikers bij de door hun ontwikkelde software onder meer een melding te maken van Jelurida’s auteursrecht (een zogeheten ‘copyright notice’) en daarbij een kopie van de open source licentie met voorwaarden, op te nemen.

Een derde partij, ‘Apollo’, heeft op basis van de open source Nxt Software eigen software ontwikkeld, waarmee eveneens cryptotokens kunnen worden gemaakt. Bij de openbaarmaking daarvan is er echter geen melding gemaakt van Jelurida’s auteursrecht. Apollo heeft daarnaast de informatie over de open source licentie en de licentievoorwaarden in haar software verwijderd. Jelurida stelt dat Apollo de open source licentievoorwaarden geschonden en inbreuk maakt op haar auteursrechten. Apollo voert aan dat er geen sprake is van een auteursrechtinbreuk. Apollo stelt onder meer dat haar software voldoende afwijkend is van de Nxt Software en daardoor geen inbreuk maakt. Sterker nog: het kan volgens Apollo als een zelfstandig auteursrechtelijk beschermd werk worden aangemerkt.

Oordeel rechtbank

Volgens de rechtbank Amsterdam (22 september 2020, ECLI:NL:RBAMS:2020:4717, Jelurida/Apollo) staat voldoende vast dat de Nxt Software van Jelurida auteursrechtelijk beschermd is. De rechtbank buigt zich dan ook over de vraag of de software van Apollo is ontleend aan de Nxt Software.

De rechtbank stelt vast dat een significant deel van Apollo’s broncode direct is ontleend aan de open source broncode van Nxt Software. Dat Apollo aan haar software een aanzienlijke hoeveelheid broncode heeft toegevoegd ten opzichte van de Nxt Software, maakt volgens de rechtbank niet dat er geen sprake is van ontlening. Het maken van bewerkingen en gedeeltelijke reproducties komt op grond van het auteursrecht namelijk exclusief toe aan de rechthebbende (in casu Jelurida). Kortom, de software van Apollo is geen nieuw en oorspronkelijk werk.

Apollo is dus gebonden aan de open source licentievoorwaarden van Jelurida. Apollo had haar software moeten voorzien van de verplichte copyright notice en had daarbij Jelurida’s open source licentie(voorwaarden) moeten opnemen. Door dit na te laten schendt zij de betreffende licentievoorwaarden, waardoor het gebruiksrecht van Apollo voor de open source licentie is komen te vervallen. Het gevolg is dat Apollo inbreuk maakt op de auteursrechten van Jelurida. Apollo heeft immers zonder toestemming de Nxt Software grotendeels gekopieerd en gebruikt.

En dan?

Apollo moet van de rechtbank per direct voldoen aan de licentievoorwaarden van Jelurida. Daarnaast dient Apollo binnen één week een bericht te sturen naar al haar klanten, met vermelding dat zij inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Jelurida. In dit bericht dient Apollo haar klanten te verzoeken om haar inbreukmakende software te verwijderen. Voor iedere dag dat zij het voorgaande nalaat, dient Apollo dwangsommen te betalen.

Open source software is een in de praktijk veelgebruikt middel om kennis te delen en innovatie te stimuleren voor een veelzijdige markt. Men dient zich er echter bewust van te zijn dat het gebruik van open source software in de regel niet zonder voorwaarden is. Het auteursrecht op de open source software blijft altijd bij de maker berusten. Het gebruik van open source software is dan ook vrijwel altijd aan open source licentievoorwaarden gebonden. Wees dus alert op de toepasselijke voorwaarden zodra u gebruik maakt van open source software.