Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames

Met de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Vifo) wordt een meldplicht en veiligheidstoets ingevoerd voor investeringen, fusies en overnames die een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid. De wet moet ervoor gaan zorgen dat de overheid meer controle heeft over deze transacties en kan ingrijpen indien nodig. De definitieve datum van inwerkingtreding van de Vifo is nog onbekend, al zal dit naar verwachting op korte termijn zijn. Toch oefent de Vifo nu al invloed uit: in de wet is namelijk bepaald dat bij inwerkingtreding zij met terugwerkende kracht toepasbaar is vanaf 8 september 2020. Zodoende kunnen investeringen, fusies en overnames die sindsdien hebben plaatsgevonden alsnog worden onderzocht na de inwerkingtreding. Hoe gaat de Vifo eruit zien en welke investeringen, fusies en overnames vallen onder deze wet? Lees hieronder meer.

31 mei 2023

Doelondernemingen

De Wet Vifo is van toepassing op verwervingsactiviteiten van bedrijven in Nederland die vallen onder het begrip ‘doelonderneming’. In de Vifo worden doelondernemingen aangemerkt als ondernemingen die vitale aanbieders zijn, die actief zijn op het gebied van sensitieve technologie of vallen onder het begrip ‘beheerders van bedrijfscampussen’.

Vitale aanbieders zijn ondernemingen die een cruciale rol spelen in de Nederlandse samenleving en waarvan het wegvallen ernstige maatschappelijke gevolgen kan hebben. Voorbeelden van vitale aanbieders zijn bedrijven die actief zijn in warmtetransport, kernenergie, luchtvaart, havengebieden en gasopslag.

Ondernemingen die zich bezighouden met sensitieve technologie zijn ondernemingen actief op het gebied van producten voor tweeërlei gebruik en militaire goederen. Producten voor tweeërlei gebruik zijn goederen die voor zowel civiele als militaire doeleinden kunnen worden gebruikt. Voorbeelden van producten voor tweeërlei gebruik zijn nachtzichtapparatuur en drones. Onder voorwaarden is het ook mogelijk voor de overheid om andere technologieën, die niet zien op tweeërlei gebruik of militaire goederen, bij besluit aan te merken als sensitieve technologie. Voorbeelden van technologieën waarvoor dit al is gebeurd zijn kwantumtechnologie en fotonica.

De beheerders van bedrijfscampussen waar de Vifo op ziet zijn bedrijven die een terrein beheren waarop een verzameling van ondernemingen actief is en waar publiek-privaat wordt samengewerkt aan technologieën en toepassingen die van economisch en strategisch belang zijn voor Nederland.

Verwervingsactiviteiten

Verwervingsactiviteiten waarvoor de Vifo geldt zijn activiteiten waarbij zeggenschap of significante invloed (lagere drempel bij sensitieve technologie) wordt verkregen. Hierbij kan gedacht worden aan verschillende transacties met de doelondernemingen zoals fusies, het oprichten van een gemeenschappelijke onderneming, het splitsen van een onderneming of het kopen van essentiële vermogensbestanddelen (zoals IE-rechten).

Meldplicht en veiligheidstoets

De Vifo introduceert een procedure voor melding en toetsing van verwervingsactiviteiten bij doelondernemingen.

De meldplicht geldt voor zowel de verwerver van de desbetreffende activiteit als de onderneming waarop die verwervingsactiviteit betrekking heeft. De melding moet door de verwerver en doelonderneming worden gedaan bij het Bureau Toetsing Investeringen (BTI) van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Na de melding gaat het BTI de verwervingsactiviteit toetsen. De toetsing is bedoeld om te beoordelen of de verwervingsactiviteit een risico vormt voor de nationale veiligheid. Er geldt een verbod op het uitvoeren van de verwervingsactiviteit totdat de melding is beoordeeld en (indien nodig) de investeringstoets is afgerond met een positief besluit. Een overtreding van deze standstill-verplichting kan leiden tot een boete tot 10 procent van de (jaar)omzet van de betrokken onderneming. Als er sprake is van een dergelijk risico, kan de Minister van Economische Zaken en Klimaat een verbod of een bindende aanwijzing voor de verwervingsactiviteit opleggen.

Terugwerkende kracht

Hoewel de Wet Vifo nog niet in werking is getreden, is het raadzaam om op te letten bij lopende investeringsprojecten. De Vifo geeft de Minister namelijk de mogelijkheid om verwervingsactiviteiten die na 8 september 2020 hebben plaatsgevonden (dus vanaf 9 september 2020 tot heden), te toetsen op mogelijke risico's voor de nationale veiligheid zodra de wet in werking treedt. Dit moet de Minister dan wel binnen 8 maanden na inwerkingtreding van de Vifo doen. De terugwerkende kracht geldt echter niet in alle gevallen. Op verwervingsactiviteiten die betrekking hebben op doelondernemingen die vallen onder het begrip ‘beheerder van een bedrijfscampus’ of die bij overheidsbesluit zien op andere sensitieve technologie, niet zijnde producten voor tweeërlei gebruik of militaire goederen, is de Vifo pas van toepassing na de daadwerkelijke inwerkingtreding. Het ligt in de lijn der verwachting dat dit op korte termijn zal zijn.

Heeft u vragen over de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames of vraagt u zich af wanneer deze wet op uw onderneming van toepassing kan zijn? Neem gerust contact met ons op.