De databank voor en door Innovatieve meesters

Sinds 2025 is uw organisatie op grond van de regels uit de nieuwe Europese AI-verordening verplicht om de zogenaamde AI-geletterdheid in uw organisatie te stimuleren. AI-geletterdheid houdt onder meer in dat alle organisaties die artificiële intelligentie maken of inzetten, gehouden zijn hun medewerkers te trainen in de juridische en technische aspecten van kunstmatige intelligentie. En daarvan is eerder sprake dan u denkt; Want gebruikt uw organisatie niet al ChatGPT, Co-pilot of andere AI-tools? De AI-act is daarom vrijwel zeker óók op u van toepassing. 

Veel organisaties maken gebruik van een logo voor herkenning in de markt. Denk bijvoorbeeld aan Nike met haar bekende ‘swoosh’-logo. Of aan Thuisbezorgd, Waarbij u ongetwijfeld gelijk aan het fel oranje logo moest denken. In een kwestie die laatst voor de rechter kwam, had ee gezin het logo van hun zwemvereniging zonder toestemming bewerkt en gemaild naar leden van de zwemvereniging. Dat kon weliswaar humoristisch óf als kritische noot bedoeld zijn, maar de zwemvereniging kon er in ieder geval niet om lachen. Maar hoe zit dat eigenlijk juridisch? Is het gebruiken of aanpassen van een logo eigenlijk zo maar toegestaan? Deze vraag stond centraal in onderstaande uitspraak. Alvorens ik de uitspraak bespreek vermeld ik kort iets over de beschermingsomvang van een logo.  

U kent het tv-programma misschien wel: in Stegeman op de Bres worden misstanden aan het licht gebracht. Naast dit TV-programma zijn er nog talloze andere mediakanalen die bepaalde kwesties onder de aandacht van het publiekbrengen. Maar wat als u of uw onderneming onderwerp is van zo’n item? En erger nog: u bent van mening dat de beweringen onjuist zijn! In dat geval kan er sprake zijn van een onrechtmatige perspublicatie. Maar wat houdt een onrechtmatige publicatie precies in? En welke stappen kunt u nemen als u hiermee te maken krijgt? Recent zijn er twee zaken voor de rechtbank gekomen, die ons daar meer inzicht in kunnen geven.

In de mode-industrie zijn de ‘Three Stripes’, ook wel ‘de drie strepen’ van Adidas, al sinds de jaren ‘70 een begrip. Adidas heeft daarom meerdere zogeheten beeld- en positiemerken ingeschreven waarop de drie strepen op verscheidene manieren worden getoond. Adidas gebruikt de strepen onder meer op haar kleding en schoeisel, maar ook op haar verpakkingsmateriaal en sportattributen. Het feit dat Adidas deze merken heeft ingeschreven, betekent echter niet dat in de mode-industrie nu het gebruik van strepen in zijn algemeenheid is gemonopoliseerd. Dat illustreert deze recente uitspraak van de Haagse rechtbank. 

Wanneer intellectuele eigendomsrechten, zoals een octrooi, een waarde vertegenwoordigen, kan het voorkomen dat een geldverstrekker daarop een pandrecht wil vestigen ter zekerheid van een geldlening of investering. Enige tijd geleden informeerde een cliënte bij ons naar de mogelijkheid van het vestigen van een pandrecht op een octrooi. Cliënte was samen met een andere partij een samenwerking aangegaan voor de ontwikkeling van een nieuwe machine. Zij schakelde ons in om de afspraken rondom de intellectuele eigendomsrechten vast te leggen. Een van de vragen die zij daarbij had, was of er een pandrecht gevestigd zou kunnen worden op het octrooi op de machine. Cliënte had immers teven een lening verstrekt aan de net opgerichte B.V. waarin zij samenwerkte met de samenwerkingspartner.Bent u benieuwd hoe Elferink & Kortier Advocaten u in een dergelijke kwestie van dienst zou kunnen zijn? Lees dan verder hoe wij onze cliënte hebben geholpen in de bovengenoemde zaak.

Het komt regelmatig voor dat bedrijven een specifieke kleur gebruiken om zich te onderscheiden. Denk bijvoorbeeld aan het bedrijf Nikon dat camera’s verkoopt waarbij altijd wordt geadverteerd met de kenmerkende gele kleur. Of aan de kleur blauw van Bol.com.Het is mogelijk om voor een specifieke kleur een merkrecht aan te vragen. Dat wordt een kleurmerk genoemd. Met een kleurmerk is het onder omstandigheden mogelijk om voor dezelfde of vergelijkbare waren of diensten gebruik van die kleur door concurrenten te verbieden.Deutsche Telekom AG (T-Mobile) had een kleurmerk aangevraagd voor de kleur magenta. Een uitspraak van het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (hierna te noemen: ‘BBIE’) over dit kleurmerk laat echter zien dat het kunnen inroepen van een kleurmerk nog niet zo makkelijk is.

Op 27 september 2024 heeft een Duitse rechter – naar ons weten voor het eerst in Europa – uitspraak gedaan over de vraag hoe de TDM-uitzondering zich verhoudt tot het samenstellen van databases waarmee AI-modellen kunnen worden getraind. Hoewel er nog zeker veel vragen overblijven, is de verwachting dat deze uitspraak een belangrijk aanknopingspunt zal vormen in toekomstige geschillen m.b.t. het trainen van AI-modellen en het auteursrecht.

Het komt regelmatig voor dat werken waar auteursrecht op rust, zonder toestemming worden verspreid via het internet. Denk bijv. aan een video met daarin een liedje van een bekende artiest. Indien de auteursrechthebbende vervolgens de schade wil verhalen heeft hij de keuze uit twee partijen: de verspreider (of uploader), én het platform waarop het is geüpload. In veel gevallen wordt gekozen voor het platform. Toch blijkt uit deze zaak tussen de Erasmus Universiteit en online studieplatform Studeersnel dat dit niet altijd even gunstig uitpakt. Het online platform maakt volgens de rechter zelf geen inbreuk door het auteursrechtelijk beschermde materiaal van de Erasmus Universiteit te verspreiden.

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat de AI-modellen van OpenAI en Midjourney, die afbeeldingen genereren, mogelijk zonder toestemming zijn getraind met beelden van Nederlandse makers. Hierdoor zouden de techbedrijven inbreuk kunnen hebben gemaakt op het auteursrecht.