De databank voor en door Innovatieve meesters

Concurrerende bedrijven bieden per definitie vergelijkbare producten of diensten aan. Concurreren is in principe toegestaan en nabootsen van elkaar tot op zekere hoogte ook. Maar wat als uw concurrent een deel van uw website kopieert, door bijvoorbeeld dezelfde informatie te gebruiken? Dat zou mogelijk onrechtmatig kunnen zijn of inbreuk kunnen maken op bijvoorbeeld uw auteursrechten. Daar gaat dit artikel niet over, maar als u daar meer informatie over wilt, staan wij u graag bij. Dit artikel gaat daarentegen over het databankenrecht. Want mogelijk is dit kopiëren van uw concurrent wel in strijd met uw databankrechten. Op dat idee kwam een bedrijf dat handelt in tractoronderdelen en dat informatie van haar website gekopieerd zag worden door een concurrent. Biedt het databankenrecht een reële mogelijkheid om kopieergedrag tegen te gaan? Hoe de rechter daarover dacht, leggen we hieronder uit, zodat u daar mogelijk uw voordeel mee kunt doen. 

Kate Bush, Tori Amos, New Order, Hans Zimmer, Pet Shop Boys, Billy Ocean en nog duizend andere artiesten uit het Verenigd Koninkrijk hebben op 25 februari 2025 een protestalbum uitgebracht, getiteld ‘Is This What You Want?’. Met dit album verzetten zij zich tegen potentiële nieuwe Britse wetgeving, die het voor AI-bedrijven makkelijker zal maken om auteursrechtelijk beschermd materiaal – zoals liedjes – automatisch van het internet te verzamelen (‘schrapen’), zonder daarbij inbreuk te maken. Deze liedjes kunnen vervolgens worden gebruikt als trainingsdata om een nieuw AI-model mee te trainen, bijvoorbeeld een AI-model dat zelf liedjes kan maken. 

Sinds 2025 is uw organisatie op grond van de regels uit de nieuwe Europese AI-verordening verplicht om de zogenaamde AI-geletterdheid in uw organisatie te stimuleren. AI-geletterdheid houdt onder meer in dat alle organisaties die artificiële intelligentie maken of inzetten, gehouden zijn hun medewerkers te trainen in de juridische en technische aspecten van kunstmatige intelligentie. En daarvan is eerder sprake dan u denkt; Want gebruikt uw organisatie niet al ChatGPT, Co-pilot of andere AI-tools? De AI-act is daarom vrijwel zeker óók op u van toepassing. 

Veel organisaties maken gebruik van een logo voor herkenning in de markt. Denk bijvoorbeeld aan Nike met haar bekende ‘swoosh’-logo. Of aan Thuisbezorgd, Waarbij u ongetwijfeld gelijk aan het fel oranje logo moest denken. In een kwestie die laatst voor de rechter kwam, had ee gezin het logo van hun zwemvereniging zonder toestemming bewerkt en gemaild naar leden van de zwemvereniging. Dat kon weliswaar humoristisch óf als kritische noot bedoeld zijn, maar de zwemvereniging kon er in ieder geval niet om lachen. Maar hoe zit dat eigenlijk juridisch? Is het gebruiken of aanpassen van een logo eigenlijk zo maar toegestaan? Deze vraag stond centraal in onderstaande uitspraak. Alvorens ik de uitspraak bespreek vermeld ik kort iets over de beschermingsomvang van een logo.  

U kent het tv-programma misschien wel: in Stegeman op de Bres worden misstanden aan het licht gebracht. Naast dit TV-programma zijn er nog talloze andere mediakanalen die bepaalde kwesties onder de aandacht van het publiekbrengen. Maar wat als u of uw onderneming onderwerp is van zo’n item? En erger nog: u bent van mening dat de beweringen onjuist zijn! In dat geval kan er sprake zijn van een onrechtmatige perspublicatie. Maar wat houdt een onrechtmatige publicatie precies in? En welke stappen kunt u nemen als u hiermee te maken krijgt? Recent zijn er twee zaken voor de rechtbank gekomen, die ons daar meer inzicht in kunnen geven.

In de mode-industrie zijn de ‘Three Stripes’, ook wel ‘de drie strepen’ van Adidas, al sinds de jaren ‘70 een begrip. Adidas heeft daarom meerdere zogeheten beeld- en positiemerken ingeschreven waarop de drie strepen op verscheidene manieren worden getoond. Adidas gebruikt de strepen onder meer op haar kleding en schoeisel, maar ook op haar verpakkingsmateriaal en sportattributen. Het feit dat Adidas deze merken heeft ingeschreven, betekent echter niet dat in de mode-industrie nu het gebruik van strepen in zijn algemeenheid is gemonopoliseerd. Dat illustreert deze recente uitspraak van de Haagse rechtbank. 

Wanneer intellectuele eigendomsrechten, zoals een octrooi, een waarde vertegenwoordigen, kan het voorkomen dat een geldverstrekker daarop een pandrecht wil vestigen ter zekerheid van een geldlening of investering. Enige tijd geleden informeerde een cliënte bij ons naar de mogelijkheid van het vestigen van een pandrecht op een octrooi. Cliënte was samen met een andere partij een samenwerking aangegaan voor de ontwikkeling van een nieuwe machine. Zij schakelde ons in om de afspraken rondom de intellectuele eigendomsrechten vast te leggen. Een van de vragen die zij daarbij had, was of er een pandrecht gevestigd zou kunnen worden op het octrooi op de machine. Cliënte had immers teven een lening verstrekt aan de net opgerichte B.V. waarin zij samenwerkte met de samenwerkingspartner.Bent u benieuwd hoe Elferink & Kortier Advocaten u in een dergelijke kwestie van dienst zou kunnen zijn? Lees dan verder hoe wij onze cliënte hebben geholpen in de bovengenoemde zaak.

Het komt regelmatig voor dat bedrijven een specifieke kleur gebruiken om zich te onderscheiden. Denk bijvoorbeeld aan het bedrijf Nikon dat camera’s verkoopt waarbij altijd wordt geadverteerd met de kenmerkende gele kleur. Of aan de kleur blauw van Bol.com.Het is mogelijk om voor een specifieke kleur een merkrecht aan te vragen. Dat wordt een kleurmerk genoemd. Met een kleurmerk is het onder omstandigheden mogelijk om voor dezelfde of vergelijkbare waren of diensten gebruik van die kleur door concurrenten te verbieden.Deutsche Telekom AG (T-Mobile) had een kleurmerk aangevraagd voor de kleur magenta. Een uitspraak van het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (hierna te noemen: ‘BBIE’) over dit kleurmerk laat echter zien dat het kunnen inroepen van een kleurmerk nog niet zo makkelijk is.

Op 27 september 2024 heeft een Duitse rechter – naar ons weten voor het eerst in Europa – uitspraak gedaan over de vraag hoe de TDM-uitzondering zich verhoudt tot het samenstellen van databases waarmee AI-modellen kunnen worden getraind. Hoewel er nog zeker veel vragen overblijven, is de verwachting dat deze uitspraak een belangrijk aanknopingspunt zal vormen in toekomstige geschillen m.b.t. het trainen van AI-modellen en het auteursrecht.