We leven in een innovatieve en creatieve wereld. De wereld om ons heen verandert snel. De Innovatieve Meesters van Elferink & Kortier Advocaten houden de ontwikkelingen op onze vakgebieden voor u bij in deze databank.
Geen auteursrechtinbreuk Studeersnel door verspreiden oude tentamens
Het komt regelmatig voor dat werken waar auteursrecht op rust, zonder toestemming worden verspreid via het internet. Denk bijv. aan een video met daarin een liedje van een bekende artiest. Indien de auteursrechthebbende vervolgens de schade wil verhalen heeft hij de keuze uit twee partijen: de verspreider (of uploader), én het platform waarop het is geüpload. In veel gevallen wordt gekozen voor het platform. Toch blijkt uit deze zaak tussen de Erasmus Universiteit en online studieplatform Studeersnel dat dit niet altijd even gunstig uitpakt. Het online platform maakt volgens de rechter zelf geen inbreuk door het auteursrechtelijk beschermde materiaal van de Erasmus Universiteit te verspreiden.
Waar ging deze kwestie over?
Online platform Studeersnel is een dienst waarop gebruikers studiematerialen kunnen uploaden om zo studenten te helpen bij het behalen van hun vakken. Studenten kunnen, na het afnemen van een abonnement op de website, deze studiematerialen bekijken en hier hun voordeel mee doen. Gebruikers uploaden bestanden als college-aantekeningen en werkcollege-antwoorden, maar ook collegeslides, oude tentamens en in sommige gevallen, hele studieboeken. De Erasmus Universiteit constateert dat er ook slides en tentamens van haar gedeeld worden. In een procedure voor de rechtbank Amsterdam stelt het Erasmus dat Studeersnel inbreuk maakt op haar auteursrechten. Studeersnel zou namelijk niet zonder toestemming van haar auteursrechtelijk beschermde materialen mogen verspreiden naar een nieuw publiek.
Wanneer maakt een online sharingsplatform auteursrechtinbreuk?
Hoewel de rechtbank inderdaad oordeelt dat de slides en tentamens auteursrechtelijk beschermd zijn en dat de Erasmus Universiteit ook de rechthebbende is, komt zij tot het oordeel dat de verspreiding via Studeersnel niet aan Studeersnel is toe te rekenen. De rechter doet dat aan de hand van een eerder gewezen arrest van het Europese Hof, welke ging over de aansprakelijkheid van YouTube bij het verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal (waar de rechter overigens ook oordeelde dat YouTube geen inbreuk maakte). In die zaak was bepaald dat een platform aansprakelijk kan zijn voor het verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal als het platform daartoe heeft aangezet, het verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal onderdeel is van het verdienmodel van het platform, het platform concrete kennis had van de inbreuk, en/of als zij geen passende maatregelen neemt om inbreuken te voorkomen. Geen van deze vier situaties deed zich voor bij Studeersnel, aldus de rechter.
Passende maatregelen
In deze kwestie ging het vooral om de vraag of Studeersnel voldoende passende maatregelen neemt om auteursrecht inbreuken op haar platform te voorkomen. Studeersnel maakt onder andere gebruik van een interne procedure waar gebruikers en rechthebbenden bestanden kunnen rapporteren, waarna het platform deze content na beoordeling prompt verwijderd. Indien eenmaal is geconstateerd dat bepaald materiaal auteursrechtelijk beschermd is, filtert Studeersnel preventief om verdere uploads van hetzelfde bestand te voorkomen. Ook worden veelplegers gestraft: bij vijf geconstateerde overtredingen wordt de gebruiker geschorst van het platform. Daarmee heeft zij volgens de rechtbank voldaan aan haar wettelijke verplichtingen en heeft zij voldoende passende maatregelen genomen om auteursrechtinbreuken op haar platform te voorkomen.
Conclusie
Hoewel online platforms niet zonder meer zelfstandig aangepakt kunnen worden voor auteursrechtinbreuk, kunnen zij ook niet achteroverleunen. Zij dienen in ieder geval de nodigde passende maatregelen door te voeren om ervoor te zorgen dat auteursrechtinbreuk worden ingeperkt en bestreden.
Beheert u een online platform en heeft u behoefte aan juridisch advies? Neem dan gerust contact met ons op.
