We leven in een innovatieve en creatieve wereld. De wereld om ons heen verandert snel. De Innovatieve Meesters van Elferink & Kortier Advocaten houden de ontwikkelingen op onze vakgebieden voor u bij in deze databank.
'Stil protestalbum’ tegen generatieve AI
Kate Bush, Tori Amos, New Order, Hans Zimmer, Pet Shop Boys, Billy Ocean en nog duizend andere artiesten uit het Verenigd Koninkrijk hebben op 25 februari 2025 een protestalbum uitgebracht, getiteld ‘Is This What You Want?’. Met dit album verzetten zij zich tegen potentiële nieuwe Britse wetgeving, die het voor AI-bedrijven makkelijker zal maken om auteursrechtelijk beschermd materiaal – zoals liedjes – automatisch van het internet te verzamelen (‘schrapen’), zonder daarbij inbreuk te maken. Deze liedjes kunnen vervolgens worden gebruikt als trainingsdata om een nieuw AI-model mee te trainen, bijvoorbeeld een AI-model dat zelf liedjes kan maken.
Stil protest tegen generatieve AI in de muziekindustrie
Het album van de Britse artiesten bestaat uit twaalf ‘tracks’, die samen van boven naar onder “The British Government Must Not Legalise Music Theft To Benefit AI Companies” lezen. De ‘tracks’ bevatten nauwelijks muziek; het zijn opnames van geluiden die zich afspelen in een lege studio. Daarmee schetsen zij een dystopie waaruit blijkt dat menselijke artiesten overbodig zijn geworden, klaar om vervangen te worden door generatieve AI-systemen.
Generatieve AI-systemen zijn systemen die op basis van een veelal tekstuele omschrijving (een ‘prompt’) nieuwe materialen kunnen genereren. Dat kan een nieuwe tekst zijn (zoals ChatGPT bijvoorbeeld doet), maar ook een afbeelding en zelfs muziek. Al vroeg in 2023 maakte een collaboratie tussen Canadese artiesten Drake en The Weeknd furore (getiteld ‘Heart on my sleeve’). Hoewel de stemmen van de artiesten duidelijk te horen waren, was het nummer volledig gegenereerd door een AI-systeem. Ook in Nederland hebben artiesten al geconstateerd dat hun stemmen kunnen worden gehoord op AI-gegenereerde nummers.
Brits wetsvoorstel moet trainen generatieve AI eenvoudiger maken
Het protestalbum reageert niet alleen op generatieve AI-systemen, maar ook op de Britse overheid. Ten tijde van schrijven zijn zij bezig met een nieuwe wet die het eenvoudiger moet maken om bestaande muziek te gebruiken voor het trainen van deze systemen. Deze muziek kan namelijk auteursrechtelijk beschermd zijn (de stemmen van de zangers/zangeressen zijn dat overigens niet, al kunnen deze wel een persoonsgegeven zijn waarvan het gebruik onder de AVG wordt gereguleerd), waardoor het gebruik van deze muziek voor AI-training een auteursrechtinbreuk kan opleveren. Op grond van deze nieuwe wet wordt het in principe toegestaan om auteursrechtelijk beschermd materiaal te schrapen, tenzij de rechthebbende een geldig auteursrechtelijk voorbehoud heeft gemaakt. Daarmee zou de voorgestelde Britse wet veel komen te lijken op de Europese wetgeving. Voor meer informatie over het auteursrecht bij het trainen van AI-systemen in Europa verwijzen wij u naar deze blog uit onze AI-blogreeks.
Entertainment en generatieve AI: hoe nu verder?
Het album is niet het eerste protestgeluid vanuit de media- en entertainmentindustrie tegen generatieve AI. In Hollywood hebben acteurs in 2023 gestaakt uit protest tegen het gebruik van generatieve AI bij het maken van films. Stemacteurs in videospellen zijn inmiddels al bijna twee jaar aan het staken. In de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk lopen op dit moment een aantal veelbesproken rechtszaken tegen de ontwikkelaars van generatieve AI-systemen op grond van auteursrechtinbreuk. Op 23 juni 2025 heeft een Amerikaanse rechter hier voor het eerst over geoordeeld. Die stelde onder meer dat het kopen van boeken om deze vervolgens te gebruiken als trainingsmateriaal voor AI was toegestaan onder fair use. De uitspraak wordt inmiddels al bekritiseerd vanuit de creatieve sector. U kunt de uitspraak (Engels) hier lezen. Wij blijvende ontwikkelingen over generatieve AI in samenhang met het auteursrecht op de voet blijven volgen, zowel in Europa als daarbuiten.
Heeft u vragen over het beschermen van uw intellectuele eigendom in het kader van AI? Of ontwikkelt uw organisatie zelf AI-systemen en heeft u vragen over het auteursrecht? Wij staan u in graag bij.
