We leven in een innovatieve en creatieve wereld. De wereld om ons heen verandert snel. De Innovatieve Meesters van Elferink & Kortier Advocaten houden de ontwikkelingen op onze vakgebieden voor u bij in deze databank.
Toegang tot chatgeschiedenis van overledene?
Wat gebeurt er met de digitale nalatenschap wanneer iemand overlijdt? Sociale mediaplatformen hanteren doorgaans bepaalde servicevoorwaarden wanneer een gebruiker overlijdt, maar vanuit het oogpunt van het verbintenissenrecht kan het nog wel een lastig vraagstuk zijn. Recentelijk heeft de rechtbank Amsterdam zich uitgelaten over de vraag of een erfgenaam recht heeft op toegang tot het Facebookaccount van een overledene. Een complexe kwestie waarbij verschillende belangen een rol spelen. Lees hieronder welke belangenafweging de rechtbank moest maken.
Persoonsgegevens van de overledene in privacywetgeving
Hoe zat het ook alweer? Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zijn gegevens over overleden personen geen persoonsgegevens. Er zijn wel enkele uitzonderingen. Als de informatie over een overleden persoon namelijk iets zegt over een nog levende persoon, dan kan er wel worden gesproken van een persoonsgegeven. Denk aan informatie over een erfelijke ziekte of een stamboomonderzoek. Ook bij sociale media-accounts van overleden personen kunnen persoonsgegevens van derden betrokken zijn. Denk bijvoorbeeld aan chatberichten die de overledene met andere gebruikers heeft gestuurd.
Toegang tot Facebookaccount van overledene
Recentelijk heeft de rechtbank uitspraak gedaan in een geschil tussen Meta en eiser, wiens partner was overleden door zelfdoding. De rechtbank moest oordelen over de vraag of, en zo ja, in hoeverre een erfgenaam recht heeft op toegang tot het Facebookaccount van een overledene. Eiser vordert bij de rechtbank verstrekking van de inloggegevens van zijn (plotseling) overleden partner. De overledene had in dit geval op grond van de Facebook Servicevoorwaarden geen keuze gemaakt over wat er met het account moest gebeuren na overlijden.
Het beleid van Meta
Een Facebookgebruiker kan bij leven een keuze maken over wat er met het account moet gebeuren na overlijden. Zo kan hij ervoor kiezen dat zijn account na overlijden in herdenkingsstatus wordt geplaatst. Hiervoor kan een beheerder (een ‘legacy contact’) worden aangewezen die het account in herdenkingsstatus beheert en een kopie kan downloaden van hetgeen de overleden gebruiker publiekelijk gedeeld heeft via zijn account. Meta kan ook een legacy contact aanwijzen als er géén keuze is gemaakt en zij een verzoek daartoe ontvangt. Een legacy contact krijgt geen inzage in de chatberichten die de overledene heeft verzonden. Dat wilde eiser echter juist wel.
Belangenafweging
Belangrijk is hier de belangenafweging tussen aan de ene kant de (privacy)belangen van andere gebruikers met wie de overledene heeft gecommuniceerd, en aan de andere kant het belang van eiser. Meta heeft aangevoerd dat het account zeer waarschijnlijk persoonsgegevens van derden bevat, en toegang hiertoe is onwenselijk vanuit het oogpunt van privacybescherming. Eiser is daarentegen op zoek naar informatie over de omstandigheden rondom de zelfdoding van zijn vrouw en wil door toegang te krijgen tot haar account uitsluiten dat iemand zijn vrouw tot een bepaald idee heeft gebracht.
Hoewel de rechtbank begrip heeft voor het persoonlijk belang van eiser, weegt dat belang niet zwaarder dan het privacybelang van andere gebruikers. Het recht op privacy is namelijk een grondrecht, dat onder meer is vastgelegd in onze Grondwet en het EVRM. Alleen onder hele strenge voorwaarden kan dit grondrecht worden beperkt, bijvoorbeeld als een ander grondrecht zwaarder weegt. Hiervan is volgens de rechtbank geen sprake.
