Wat speelde er?

In de zaak (Rb. Den Haag 23 maart 2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:2476) had Simplot, een grote voedselproducent, een ingeschreven modelrecht op gedraaide friet. McCain, eveneens een voedselproducent, bracht daarna een nieuw product op de markt: de Rustic Twist Friet. Simplot was hier niet blij mee en startte een inbreukprocedure tegen McCain. De vraag in deze zaak was dus of Simplot een rechtsgeldig beroep kon doen op het door haar ingeschreven modelrecht jegens McCain.

Modelrecht

Simplot is van mening dat er inbreuk wordt gepleegd op haar ingeschreven modelrecht. Wat is een modelrecht? Het modelrecht beschermt het uiterlijk van gebruiksvoorwerpen. Dat kan variëren van patroontjes op een jurkje tot de uiterlijke vormgeving van een koffiezetapparaat. Het uiterlijk van allerlei soorten gebruiksvoorwerpen kan door het modelrecht worden beschermd, mits er aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Het idee daarachter is vrij logisch: het uiterlijk van sommige voorwerpen is met zeer veel zorg bedacht en gemaakt. Het auteursrecht biedt niet altijd bescherming voor het uiterlijk van de voorwerpen (maar dit kan wel!). Om deze creatieve inspanning voor het uiterlijk van voorwerpen niet verloren te laten gaan, is het modelrecht bedacht. \

Een model moet nieuw zijn en beschikken over een eigen karakter om in aanmerking te komen voor een modelrecht. Nieuwheid houdt in dat er geen identieke modellen bekend mogen zijn bij het publiek. Voor het eigen karakter is onder andere vereist dat de indruk van de geïnformeerde gebruiker verschilt ten opzichte van andere modellen. Een model heeft een ‘eigen karakter’ indien de algemene indruk die het model bij de ‘geïnformeerde gebruiker’ wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door eerdere modellen. De toets is: verschilt de algemene indruk van beide modellen als ze naast elkaar worden gezet? Het ‘eigen karakter’ heeft dus betrekking op het geheel (de ‘totaalindruk’) van modellen.

De geïnformeerde gebruiker is iemand met goede kennis van zaken die modellen nauwkeurig vergelijkt. In het modelrecht moeten de modelinschrijving en het product van de (vermeende)inbreukmaker met elkaar vergeleken worden (zie hiervoor ook de foto: de modelinschrijving van Simplot, links, het product van McCain, rechts).

Oordeel rechtbank

De vraag die aan de rechter voorlag was of McCain met haar product, Rustic Twist friet, inbreuk maakte op het ingeschreven model van Simplot.De rechter heeft gekeken naar de modelinschrijving van Simplot en deze vergeleken met de krulfriet van McCain. De rechter is tot het oordeel gekomen dat de frietjes van McCain inbreuk maken op het modelrecht van Simplot. De rechter komt tot dat oordeel omdat het eigen karakter van de frietjes van McCain ontbreekt. De krulfrietjes van McCain lijken simpelweg te veel op de (beschermde) frietjes van Simplot. Derhalve maakt McCain inbreuk op het modelrecht van Simplot. McCain moet haar krulfrietjes van de markt halen en schadevergoeding betalen aan Simplot. Over de smaak van de frietjes valt nog wel te twisten, maar over het uiterlijk in ieder geval niet meer!