Wat was er aan de hand?

Deze zaak gaat over de levering en implementatie van een softwarepakket door een IT-leverancier (Columbus) bij haar klant (Kabel-Zaandam). Bij de contractering is een lijst met functionele eisen (FEL) opgesteld, waaraan dit softwarepakket zou moeten te voldoen. Columbus heeft op basis van onder meer die FEL van tevoren een (betaalde) analyse uitgevoerd en vervolgens een voorstel aan Kabel-Zaandam gedaan. Kabel-Zaandam heeft daarop de opdracht aan Columbus gegund.

Twee jaar na de overeengekomen ‘Go Live’ datum was het IT-project echter nog steeds niet afgerond. Kabel-Zaandam is daarom op een bepaald moment gestopt met het betalen van de facturen. Partijen hebben daarover gecorrespondeerd, zonder bevredigend resultaat. Columbus heeft daarop haar werkzaamheden rondom dit IT-project opgeschort; de facturen moesten eerst betaald worden. Kabel-Zaandam stelt zich daarentegen op het standpunt dat Columbus tekortschiet in haar verplichtingen (het deugdelijk en tijdig uitvoeren van het IT-project), dat zij het recht had de betaling van facturen op te schorten en om de overeenkomst met Columbus te ontbinden.

Met deze geëscaleerde verhoudingen zijn partijen naar de rechter gestapt. In eerste aanleg geeft de rechtbank Columbus gelijk. De facturen moeten door Kabel-Zaandam worden betaald. De vorderingen van Kabel-Zaandam worden afgewezen.

Hoger beroep bij het Hof Arnhem-Leeuwarden

In hoger beroep maakt deze zaak een draai van 180 graden. De kernvraag is of Columbus tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen op grond van de overeenkomst. Het Hof Arnhem-Leeuwarden (10 mei 2022, IT 3933; 200.210.787 en 31 juli 2019, 200.210.787) diende daarvoor te onderzoeken of Columbus zich heeft gedragen als redelijk handelend en redelijk bekwaam automatiseerder in het licht van de doelstellingen van de overeenkomst. Met andere woorden: heeft Columbus haar zorgplicht als professioneel IT-leverancier geschonden?

Om die vraag te beantwoorden, heeft het Hof een deskundige benoemd die het verloop van het betreffende IT-project heeft onderzocht. Deze deskundige oordeelde zeer kritisch over het door Columbus uitgevoerde IT-project bij Kabel-Zaandam.

Het Hof volgde de conclusie van de deskundige. Columbus heeft de oorspronkelijk overeengekomen ‘Go Live’ datum niet gehaald. Daarnaast was er sprake van een behoorlijke overschrijding van kosten. Volgens Columbus zou dat komen doordat Kabel-Zaandam, in strijd met de afspraken, haar werkwijze niet wilde aanpassen aan de software, maar vast bleef houden aan de eisen uit de FEL. Volgens het Hof blijkt echter niet uit de overeenkomst dat Kabel-Zaandam haar werkwijze had moeten aanpassen aan de te leveren software. Indien Columbus dat had willen overeenkomen, dan had zij dat – mede gezien de expliciete wensen in de FEL – duidelijker moeten afspreken. Daar komt bij dat Columbus voorafgaand aan het sluiten van het contract een (betaalde) analyse heeft uitgevoerd en haar offerte daarop heeft gebaseerd. Kabel-Zaandam mocht er volgens het Hof dan ook van uitgaan dat deze analyse en de bijbehorende prijsstelling binnen redelijke marges juist zou zijn. Daarnaast had Columbus, indien zij geen goed en volledig inzicht had in de processen van Kabel-Zaandam, geen verwachtingen moeten wekken bij Kabel-Zaandam. Columbus had haar voorstel c.q. offerte daarop moeten aanpassen.

Gelet op onder meer het voorgaande, oordeelt het Hof dan ook dat Columbus tekort is geschoten in haar verplichtingen. Van Kabel-Zaandam kon, gelet op de buitenproportionele uitloop en excessieve overschrijding van het budget, redelijkerwijs niet worden verwacht dat zij de facturen zou (blijven) betalen. Kabel-Zaandam was dan ook gerechtigd om de overeenkomst ook ontbinden. De vorderingen van Columbus wijst het Hof daarom af. Die van Kabel-Zaandam worden in belangrijke mate toegewezen.

Lessen voor de praktijk

Welke lessen kunnen uit deze zaak getrokken worden? Deze kwestie is een schoolvoorbeeld van de zorgplicht die op IT-leveranciers rust. Een grote mate van verantwoordelijkheid wordt neergelegd bij IT-leveranciers. Zij moeten daarom oppassen met het wekken van te hoge verwachtingen. Het is voor IT-leveranciers van belang om duidelijk met de klant te communiceren wat zij kunnen verwachten en de klant zo nodig te waarschuwen voor bepaalde keuzes. Zo nodig dient de IT-leverancier het IT-project tijdig bij te sturen.