De casus

De uitspraak gaat over twee werknemers (hierna gezamenlijk: gedaagden) die in dienst waren van softwarebedrijf Vitatech (hierna: eiser). Eiser heeft een computerprogramma ontwikkeld genaamd ‘VitaConnect’. Gedaagden hebben ook gewerkt aan VitaConnect. Gedaagden hebben ten tijde van hun dienstverband bij eiser, een eigen onderneming opgericht. Volgens eiser hebben zij in hun eigen onderneming een concurrerend computerprogramma ontwikkeld met dezelfde functionaliteiten als VitaConnect. Eiser stelt zich o.a. op het standpunt dat gedaagden, door hun bovengenoemde handelwijze, tekort zijn geschoten in de nakoming van hun arbeidsovereenkomst, auteursrechtinbreuk maken op VitaConnect en zonder toestemming bedrijfsgeheimen hebben gebruikt.. Eiser stapt daarom naar de rechter.

Hieronder worden de belangrijkste overwegingen van de rechter behandeld.

Oprichten van een eigen bedrijf (onder werktijd)

Eiser is van mening dat het oprichten van de eigen onderneming onder werktijd van werkgever, onrechtmatig is. De rechter deelt deze mening echter niet. Reden daarvoor is onder meer dat gedaagden aan eiser hadden laten weten dat ze bezig waren met het starten van een eigen onderneming. Daarnaast hebben partijen zelfs een gesprek gehad over een eventuele samenwerking. Eiser was dus volledig op de hoogte. Daarnaast maakt de rechtbank korte metten met de stelling van eiser dat het oprichten van een eigen onderneming door gedaagden onrechtmatig is, omdat concurreren met een oud werkgever in beginsel mag (uitzonderingen daargelaten).

Het feit dat gedaagden tijdens werktijd hebben gewerkt aan hun eigen onderneming en dus een deel van hun werktijd hebben besteed aan die eigen onderneming kan daarentegen niet door de beugel.

De rechter oordeelt dat, ondanks dat een werkgever niet kan verwachten dat werknemers 100% van hun werktijd besteden ten behoeve van hun werkgever, een werkgever niet hoeft te dulden dat haar werknemers tijdens werktijd werken voor een eigen onderneming. Gedaagden zijn tekort geschoten in de nakoming van hun arbeidsovereenkomst, aldus de rechter.

Maken gedaagden auteursrechtinbreuk?

Op software rust auteursrecht als het voldoet aan de zogenaamde auteursrechtelijke toets: het werk moet een eigen oorspronkelijk karakter en een persoonlijk stempel van de maker dragen. Met een eigen oorspronkelijk karakter wordt bedoeld dat het werk niet ontleend mag zijn aan een ander werk. Het persoonlijke stempel van de maker houdt in dat de auteur eigen vrije en creatieve keuzes heeft gemaakt (er is sprake geweest van scheppende menselijke arbeid). De rechter concludeert dat er auteursrecht kan rusten op de software ‘VitaConnect’, maar dat er geen auteursrecht kan rusten op louter de functionaliteiten, de programmeertaal en de indeling van de gegevensbestanden. Doordat gedaagden nu eenmaal gewerkt hebben aan VitaConnect hebben zij hierbij algemene kennis opgedaan en het staat gedaagden vrij om deze algemene kennis te gebruiken bij het ontwikkelen van hun eigen software, aldus de rechter. Vervolgens is de vraag of de software van gedaagden inbreuk maakt op VitaConnect. Het feit dat de software eenzelfde opzet en dezelfde functionaliteiten bevat als VitaConnect is volgens de rechter op zichzelf geen reden om auteursrechtinbreuk aan te nemen. Op de bron- en doelcode van software kan wel auteursrecht rusten, maar omdat eiser nalaat te onderbouwen of er bij het ontwikkelen van de eigen software door gedaagden gebruik zou zijn gemaakt van de bron- en doelcode van VitaConnect wordt zijn claim afgewezen.

Onrechtmatig gebruik licentie

Binnen de onderneming van eiser werd software van derden gebruikt. Eiser heeft daarvoor licenties (gebruiksrechten) verkregen. Toen gedaagden voor eiser werkten hadden ze o.a. de beschikking over een Mendix-licentie. Er is vast komen te staan dat gedaagden voor hun eigen onderneming hebben gewerkt met de Mendix-licentie van eiser.

De Mendix-licentie van eiser is onrechtmatig gebruikt ten behoeve van de onderneming van gedaagden, aldus de rechter. Er is geen overleg geweest met eiser over het gebruik van zijn Mendix-licentie voor dit doeleinde en gedaagden hadden moeten begrijpen dat eiser met dit gebruik niet akkoord zou zijn gegaan. Voorts was eiser er ook niet van op de hoogte dat de software van gedaagden zou worden ontwikkeld met zijn licentie. Kortom, gedaagden zijn op dit punt tekortgeschoten in de nakoming van hun arbeidsovereenkomst.

Bedrijfsgeheimen

Volgens eiser zouden gedaagden ook bedrijfsgeheimen van eiser hebben gebruikt.

Een bedrijfsgeheim is kortgezegd informatie die geheim is, handelswaarde bezit en onderworpen is aan redelijke maatregelen om deze geheim te houden. Gedaagden hebben o.m. een afbeelding met daarop de ICT-structuur van VitaConnect en de spreadsheet verstuurd naar hun eigen onderneming. De rechter had al vastgesteld dat de voornoemde spreadsheet en ICT-structuur bedrijfsgeheimen zijn als bedoeld in de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (Wbb). Deze mochten niet zonder toestemming van eiser worden gedeeld. Daarnaast bleek de onderneming van gedaagden nog meer stukken van eiser in bezit te hebben. Deze stukken hadden betrekking op de exploitatie van eiser. De rechter oordeelt dat de onderneming van gedaagden, naast een concurrentiebelang, geen enkel ander belang heeft bij het hebben van deze stukken. Het bezit van deze stukken is dus onrechtmatig. De stukken dienen door gedaagden vernietigd te worden en de gedaagden dienen de door eiser eventueel opgelopen schade te vergoeden.

Wat betekent dit voor uw organisatie?

Concurreren met een oud werkgever is in beginsel toegestaan, maar de omstandigheden waaronder dat gebeurt kunnen het onrechtmatig maken. Zo mag niet in de baas zijn tijd aan een eigen onderneming worden gewerkt. Voorts is het niet toegestaan om softwarelicenties van werkgever te gebruiken ten behoeve van een eigen onderneming. Wij raden aan om daarover afspraken met werknemers te maken, bijv. in een ICT-protocol. Uiteraard kan het kopiëren van software een inbreuk op de auteursrechten zijn, maar daarbij is wel relevant wat er precies is gekopieerd en of dat wel auteursrechtelijke beschermde onderdelen zijn. In dit geval was dat dus niet zo.

Tot slot blijft het in het kader van de Wet bescherming bedrijfsgeheimen van eminent belang om met werknemers afspraken te maken over geheimhouding en het gebruik van bedrijfsvertrouwelijke informatie. Zie voor meer informatie over de Wbb onze blog over de Wbb.